İnsanların hayatını tehlikeye atacak gaz veya toz parçacıklarının olduğu yerde kullanılmak üzere, filtrelenmiş hava vermeyi sağlayan bir malzemedir. Genelde sağlığına zarar verecek ortamlarda çalışanlara, kimyasal gazlara maruz kalanlara ve yangın ortamında dumana karşı koruma sağlar. Gaz maskesi kullanmanız gerekiyorsa unutulmamalıdır ki, maske ile doğru filtre kullanılırsa koruma gerçekleşir. Karbondioksit, nitrojen oksit gibi farklı ortamlara maruz kalınabilir, bu nedenle filtre seçimi iyi yapılmalıdır. Sadece gazlar için değil tozlu ortamlar için partikülleri filtreleyen maskeler bulunmaktadır.
Gaz maskesi nasıl çalışır, nasıl kullanılır?
Öncelikle şunu belirtmeliyiz ki; maske kullanmanızı gerektiren ortamda oksijen miktarı %20’nin atında ise gaz maskesi koruyucu olmayacaktır. Bu tür ortamlarda temiz hava takviyesi yapılan sistemler şarttır. Gaz maskeleri ile bulunmanız gereken ortamlarda uygun gaz filtresinin takılmış olması gerekir. Her filtre ile değil, bulunduğunuz ortamda sizi koruması gereken filtrenin takılı olmasına dikkat edin. Gaz maskeleri için tek veya çift filtre kullanmanız gerekebilir, eksik olmamasına özen göstermelisiniz.
Tek filtreye sahip bir model kullanıyorsanız bir filtre, çift filtreli bir model kullanıyorsanız her iki filtreyi de takarak kullanmalısınız.
Gaz maskelerinin filtreleri değiştirilebilir olduğundan bir kullanma ömrü vardır. Kullanma süresi geçmiş filtreler işe yaramayacağı için onları kullanmayınız ve maskeyi sürekli kullanmanız gereken bir ortamda bulunuyorsanız, ömrü biten filtreleri daha önce kullanmanızda fayda olacaktır. Filtre hiç açılmadıysa, temizliğine ve bakımına dikkat edilirse 5-6 yıla kadar kullanılabilir. Fakat açılan filtrelerin ömrü kullanmasanız bile 6 ay sonra dolmaktadır. Tabii bu ortamdaki gaz yoğunluğuna, kullanan kişinin kilosuna, nefes alma sıklığına, filtrede bulunan aktif madde miktarına göre kullanım ömrü değişmektedir. Eğer bulunduğunuz ortamda filtreden kimyasal koku hissediyorsanız hemen değiştirmeye özen gösterin.
Kimyasal Gaz Maskeleri Çeşitleri
Gaz maskeleri şekil yapısına göre ve kullanıldığı yere göre ikiye ayrılmaktadır.
- Yarım Yüz Maskesi
- Tam Yüz Maskesi
İsimlerinden anlaşılacağı gibi biri yüzün; ağız, burun ve çeneyi korumaktadır. Tam yüz maskesi ise ek olarak göz ve yüzü diğer bölgelerini de kapsamaktadır. Maskelerin gövdeleri sentetikten üretilmiş olup, filtreler açıldıktan sonra kullanma ömürleri bitene kadar koruma sağlamaktadır. Maskeler yüze tam oturabilmesi için elastiki bir bant ile desteklenmektedir.
Maskelerin Teknik Özellikleri
- Maskeler renkli sentetik malzemeden yapılmalıdır. Kullanılan malzemeler cilde rahatsızlık vermemeli, kötü bir kokuya sahip olmamalıdır.
- Maskeler her yüz tipine uygun ve rahatlığı sağlayabilmesi açısından elastiki bantları olmalıdır. Hava sızdırmayacak şekilde üretilmelidir.
- Maskeler, yarım ya da tam yüz maskesi şeklinde üretilebilir. Maskelerde tek veya çift filtre kullanma imkânı sağlanabilir. Yarım yüz maskelerinde ağız burun ve çene, tam yüz maskelerinde yüzün tamamını iyi kavramalı ve filtre dışından hava girmemelidir.
- Tam yüz maskelerinde görüş alanı açık, kimyasal maddelere karşı ve darbelere karşı dayanıklı olmalı, antifog özellikli olmalı, buharlaşma yapmamalı.
- Filtre kartuşları gerek yarım gerekse tam yüz maskelerinde rahatça değiştirilmelidir. Yeterli ve temiz hava vermeliler. Filtre seçimi yapılırken renk kodu, filtre tipine uygun olacak şekilde bazı isteklere cevap verecek nitelikte olmalıdır.
- Maskeleri temin ettiğiniz yerler her türlü yedek malzeme garantisi veriyor olmalılar.
- Maskelerin üzerinde üretim yapan firmanın adı, logosu, üretim tarihi, filtre tipi ve renk kodu, hangi tür gaza karşı koruyacağı ve son kullanım tarihi mutlaka yazmalıdır.